Category: Caruurta

QUMAN/QANJO BARAR/DHEGO-FIDIYE.

 Dhego-fidiye waa cudur ku dhaca badanaa caruurta, dadka waawayne wuu ku dhacaa.Xanuunka wuxuu ku dhacaa qanjirka lagu magacaabo “Parotid Gland”, qanjirkaan wuxuu ka mid yahay qanjirrada soo daayo ama soo saaro calyada, taasoo muhiim u ah calaajinta cunnada. Waxaa keeno jeermiska feyraska ee loo yaqaano “Mumps”, isla magacaas ayaana afka qalaad lagu dhahaa, dad badan oo bulshada ka mid ah …

7-CUNTO OO KAA YARAYNAYA ISKUBUUQA/WALAACA BADAN .

Isku-buuqa iyo fikirka badan waa mid ka mid ah xanuunada sababa xanuunada jiitama sida macaanka iyo dhiikarka. Fikirka badan waxa uu bedeli karaa hab-nololeedkaaga ,kaas oo saamayn badan ku leh noloshaada iyo qorshayaashaada. Xilliyada kale duwan ee culayska badan maskaxda uu saaran yahay waxa loo baahanyahay in aad la tacaashid si hawshaa naftaada haysataa ayna kuu saameyn. 7-cunto oo aad …

JADEECADA .

Jadeecadu waa mid ka mid ah xanuunada faafa ,xanuunkaas oo lagu kale qaado hawada,taabashada iyo dareeraha qofka bukaanka ah hadii uu kusoo gaadho. Waa xanuun ka hortag leh ,waxa uu leeyahay talaal. Wakhtigan aynu joogno caruur aad u badan ayaa ay ku dhacday waa qiyaasti maalintii waxa ay ku dhacdaa 10–15 caruur da’doodu ay ka hoosayso 15 jir , Marka …

HALIS CAAFIMAAD OO INTEE LEEG AYAA KA DHALAN KARTA AGABKA AY CARUURTU KU CIYAARTO MAALMAHA CIIDDA?

Maalmaha ciidda iyo maalmaha farxaduhu ay jiraan waxa aynu la wadaagnaa caruurteena inaga oo u iibinayna agab ay ku ciyaaraan sidan qori ,baaskoolad iyo biibii ay buufinayaan. Dr Axmed Ismaaciil Cige oo ku takhasusay cudurrada indhaha kana howlgala magaalada Hargeysa ayaa BBC-da uga warbixiyay dhibaatada caafimaad ee ka dhalan karta waxyaabaha ay carruurta ku dheelaan xilliyada ciidda. Wuxuu sheegay in …

5-QODOB OO ILMAHAAGA KA DHIGAYA MID KA AWOOD BADAN XANUUNADA.

Dhammaanteen waxaan rabnaa inaan ka ilaalinno carruurteena haddii ay ahaan lahaayeen dhicitaanno, kuuskuus iyo nabarro – ama caabuq cudurro laga fursan karo. Si aad ilmahaaga uga caawiso in uu ka fogaado jirrada, waxaa muhiim ah in aad dhiirigeliso caadooyinka wanaagsan oo aad qaado tillaabooyin kor loogu qaadayo habka difaaca jirkooda laga bilaabo da’da hore. “Inta badan waxa ka dhigaya habka …

NALKA OO IFAYA MA SEEXATAA? AKHRISO WARBIXINTAN.

Nalka oo ifaya waxa uu kordhiyaa xanuunada wadnaha iyo khatarta sonkorowga/macaanka. waxa lagu ogaaday baadhis(research ). Iftiinku waa dareen saamayn ku leh hurdadeena ,waa saacadda toosisa unugyada hoose ee jidhka ,waxa uu maamulaa habraacyo iyo habjawaabis unugyada hoose ,iftiinkaas waxa uu toosiyaa unugyada hurdada ,unugyaduna waxa ay soo daayaan hoormoono(hormone ), oo badanaa lasoo daayo maalintii xasuusnow qofku uu hurdaa …

AAD UGA TAXADIR DAAWOOYINKA SANKA LAGU SHUBO.

Dad badan ayaa isticmaala daawooyinka sanka laga qaato sida daawooyinka lagu yareeyo cabudhka iyo dareeraha sanka. Si ay u yareeyaan astaamaha durayga sida hindhisada ,cabudhka & duufka. Dadku aad ayey u jecelyihiin isticmaalka daawooyinka cabudhka biiya waayo cabudhku waa xaalad aad u daran oo kaa khalkhalinaysa jawigaad ku jirtay . Muddo kabadan 3 cisho hadii aad isticmaashid waxa jidhkaagu uu …

ASPIRIN IYO XANUUNKA REYE’S SYNDROME.

Aspirin waa daawo loo qaato marka ay jiraan xumadda iyo kaarka badan. Da’ ahaan waala qaataa da’ walba laakin waxa uu aad ugu khatar badan yahay caruurta yaryar. Xanuunka aadka u daran ee ku dhaca caruurta ee loo yaqaan REYE’S SYNDROME waxa keena ama sababa daawada aspirin ,badana xanuunkan waxa uu ku dhacaa caruurta da’doodu kahoosayso 10 jirka. Reye’s (Reye’s …

XANUUNKA KERATOMALACIA EE INDHAHA KU DHACA.

Keratomalacia waa xaalad isha (ocular), badiyaa saameeya labada indhood (labada dhinac), taas oo ka dhalata yaraanta daran ee fitamiin A. La’aantaas waxay noqon kartaa cunto (sida, qaadashada) ama dheef-shiid kiimikaad (ie, nuugista). Faytamiin A wuxuu lagama maarmaan u yahay aragga caadiga ah iyo sidoo kale korriinka saxda ah ee lafaha, maqaarka caafimaadka leh, iyo ilaalinta xuubka xabka ee dheef-shiid kiimikaadka, …

OMICRON.

Dhowr maalmood kadib waxa soo baxday qaylo dhaan aad u cabsi badan ,inaga oo go dhibaatada iyo caafimaad darrada baahsan ee uu keenay xanuunka covid-19 . OMICRON waa nooc ka mid ah SARS-CoV-2, fayraska keena COVID-19. Kala duwanaanshiyaha ayaa markii ugu horreysay lagu wargeliyay Ururka Caafimaadka Adduunka ee Koonfur Afrika 24kii Noofambar 2021. MAXAA AY KU KALE DUWAN YIHIIN DELTA …